امروزه ذهن افراد از چند مولفه‌ی مختلف هوش تشکیل شده است که این مولفه‌ها در هر فرد متفاوت است. تا قبل از این، تصور عموم این بود که بهره‌ی هوشی یا همان IQ که یکی از مولفه‌های هوش هست، در کارکرد انسانِ موفق، نقش اساسی دارد که البته این تصور، امروزه به طور کامل منسوخ شده است.
ما در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم هوش مدیریتی یا MQکه خود متشکل از چند مولفه‌ی دیگر هوش است، آشنا سازیم. هوش مدیریتی یکی از آیتم‌هایی است که صاحبان کسب‌وکارها و سازمان‌های تجاری، از آن برای استخدام نیروی کار و سنجش کارمندان استفاده می‌کنند.
هوش مدیریتی چیست و چه کاربردی دارد؟
هوش مدیریتی میزان کنترل و مدیریت ما را بر روی فضایی که در آن قرار است کار کنیم، تعین می‌نماید. هر چه شخصی دارای هوش مدیریتی بالاتری باشد، به این معنی است که توانایی کنترل بیشتری برخود و محیط اطراف خود خواهد داشت.
مولفه‌های هوش مدیریتی
هوش ریاضی یا بهره‌ی هوشی IQ :
بهره‌ی هوشی یا هوش عقلی، همان چیزی است که در آزمون‌های هوش مدارس، کودکان با آن سنجیده می‌شوند و تا سال‌های پیش، تصور بر این بود که این مولفه‌ی هوش، عامل موفقیت محسوب می‌شود. بالا بودن بهره‌ی هوشی، به معنای بالا بودن توان ذهنی برای حل مسائل ریاضی و درسی است. کسانی که هوش ریاضی بالاتری دارند، موفقیت تحصیلی بیشتری بدست می‌آورند و می‌توانند درجات عالی تحصیلی را بدست آورند. برخلاف گذشته، امروزه ثابت شده است که بالا بودن بهره‌ی هوشی اگر چه می‌تواند موفقیت تحصیلی را رقم بزند، اما ابدا به معنی تضمینی برای موفقیت در زندگی اجتماعی یا موفقیت در سیستم مدیریتی نیست.
هوش هیجانی یا EI :
اصطلاح هوش هیجانی، امروزه بسیار بر سر زبان‌ها افتاده است! هر جا که صحبت از مدیریت و توانایی اجتماعی می‌شود، هوش هیجانی پای ثابت مباحثه است. مولفه‌ی هوش هیجانی، به معنای شناخت هیجانات و توانایی مدیریت احساسات خود و دیگران است. بر خلاف هوش ریاضی که تحت تاثیر وراثت است و قابلیت افزایشی ندارد، هوش هیجانی مولفه‌ای اکتسابی است و می‌توان آن را در هر سن و سالی که هستید، فرا بگیرید. امروزه قابلیت‌های هوش هیجانی در مدارس و برای گروه سنی خردسالان هم تدریس می‌شود تا در آینده، جامعه شاهد حضور افرادی با هوش هیجانی نسبتا بالاتری باشد.
هوش معنوی یا SQ :
هوش معنوی، مولفه‌ی دیگری از هوش مدیریتی است که ارتباط مستقیمی با میزان دستکاری و تعهدات انسانی دارد. هوش معنوی مختص انسان است و در حل مسائل ارزشی و مفهومی کاربرد دارد. هوش معنوی در مسائلی که به آن اعتقاد و باور داریم به کار گرفته می‌شود و با خودآگاهی ارتباط مستقیم دارد. دو مقوله‌ی هوش معنوی و هوش هیجانی با یکدیگر در ارتباط هستند و افزایش یکی بر دیگری، اثر خواهد گذاشت. هر چه هوش معنوی شما بالاتر باشد، شما انسان اخلاق‌مدار و درست‌کارتری خواهید بود که برای ارزش‌های انسانی و اجتماعی، احترام بیشتری قائل هستید. هر چه هوش معنوی شما زیادتر باشد، نشان دهنده بالا بودن میزان تعهدات شما نسبت به کاری است که انجام خواهید داد.
هوش سیاسی یا PQ :
هوش سیاسی، به سیاست‌‌ها و دستورهای رفتاری ما در برابر دیگران اطلاق می‌شود. اینکه در برابر دیگران، مشتری و مخاطب، چه تدبیری اتخاذ کنیم و بر اساس چه سیاستی رفتار کنیم، همه در زیرمجموعه‌ی هوش سیاسی دسته‌بندی می‌شود. به بیان دیگر باید گفت هوش سیاسی، مدیریت رفتار سازمانی است و به مهارت‌هایی گفته می‌شود که فرد در سازمان یا محیط کار و حتی اجتماع باید پیاده سازی کند تا بتواند در تعامل با پرسنل و کارمندان و در یک کلام در تعامل با دیگران موفق باشد. افرادی که هوش سیاسی بالاتری دارند، می‌دانند که در کجا و با چه کسی، چه نوع رفتار و چه سخنانی بر زبان آورند. هوش سیاسی به نام هوش تدبیری هم شناخته می‌شود و ارتباط مستقیمی با نحوه‌ی مدیریت و تعامل با افراد پیرامون‌مان دارد.
هوش فیزیکی یا جسمانی یا PQ :
هوش جسمانی مولفه‌ی دیگری از هوش مدیریتی است که به میزان آگاهی ما نسبت به جسم و بدن‌‌ما برمی‌گردد. شاید به نظرتان هوش جسمانی، در گروه هوش مدیریتی، نقش چندان مهمی نداشته باشد، اما باید گفت هوش فیزیکی همانند هوش ریاضی در موفقیت ما حائز اهمیت است. وجود هوش جسمانی، تا حد زیادی نشان دهنده ی واکنش های رفتاری، افکار، میزان انعطاف پذیری و حتی اعتمادبنفس در شما است. از آنجا که عقل سالم در بدن سالم است، روش و سبک زندگی که به سلامت جسمانی ما منتهی می‌شود، نشان‌دهنده‌ی میزان بالای هوش جسمانی است.
سخن پایانی
بالا بودن یا پایین بودن هر کدام از مولفه‌های هوش که در هوش مدیریتی سنجیده می‌شود، به معنای باهوش بودن یا کندذهن بودن نیست. همانطور که می‌دانید هر انسانی ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی دارد که وجود همین تمایزات باعث می‌شود، هر انسانی برای کاری شایستگی داشته باشد. اگر به دنبال گسترش و یا راه‌اندازی کسب‌وکاری هستید، حتما در استخدام نیروی جدید، مولفه‌های مختلف هوش مدیریتی را در نظر بگیرید تا با این روش، انتخاب شایسته‌تر و بهتری داشته باشید. این نکته را به یاد داشته باشید که بسیاری از مولفه های هوش مدیریتی که در این مقاله از آن یاد شد، قابل یادگیری و افزایش است.
